Informatie

Geschiedenis

Erve Kottelenberg (2023) ... Erve ter Cotelenborgh (1349)
Al eeuwen in Zwiep
Hoe oud is Erve Kottelenberg? Oud, dat is zeker. We hebben een paar aanwijzingen. In 2009 werd bij graaf- en bouwwerkzaamheden op
ons erf een vuursteen-afslag gevonden. Dit zou er op kunnen wijzen dat de plek, waar nu onze boerderij staat, al in de steentijd werd
bewoond. In ieder geval geeft het aan dat er in Zwiep en omgeving menselijke activiteit was.  Op veel plaatsen in de Achterhoek zijn sporen aangetroffen van nederzettingen uit de prehistorie. Het is onduidelijk of de diverse plaatsen in de loop van de millennia permanent bewoond zijn geweest, of dat er sprake is geweest van radicale volksverhuizingen en/ of vijandigheden. Uit recent archeologisch onderzoek blijkt dat de
eerste bewoners rond 8800 voor Christus zich in dit gebied waagden. In een oude afzetting van de Ooijerhoekse Laak bij Zutphen vonden archeologen twee 'afvalhopen' van deze jagers. De oudste dateert van 8650 en 8400, de andere van rond 6400 voor
Christus. Uit de afvalhopen bleek waarmee deze eerste Achterhoekers zich in leven hielden: vlees en vis. De eerste landbouwers kwamen pas veel later. 
(Bron: Wikipedia)

In het archief van Geestelijke Stichtingen in het kwartier Zutphen (manuscriptRijksarchief Gelderland) wordt in 1349 onder Zwiep  erf  'ter Cotelenborgh' 
genoemd. Vermoedelijk is dit het eerste schriftelijke bewijs van het bestaan van ons erf.
(Bron: Slicher van Bath, 'Mensch en land in de Middeleeuwen', deel 2, blz. 270)

In 1865 is Erve Kottelenberg in bezit gekomen van de familie Kottelenberg. De boerderij is door Willem Kottelenberg (toen pachter) en zijn zoon Gerrit Kottelenberg gekocht van de Hervormde Diaconie van Lochem. Onder de vele oude akten die hier nog op de boerderij aanwezig zij, bevindt zich ook de koopakte. Voor zover tot nu toe valt na te gaan, hebben er al honderden jaren Kottelenbergs op Erve Kottelenberg gewoond, en is de boerderij steeds in de mannelijke lijn overgeërfd. Tot op heden, want vandaag boert de eerste vrouwelijke opvolging in de familie op . Onze boerderij is de enige in de omgeving waar de naam van de boerderij nog steeds dezelfde is als de naam van de bewoners. De oudste akte in ons bezit waarin sprake is van een Kottelenberg op Erve Kottelenberg, stamt uit 1787. Middels doop- en trouwregisters kunnen we de bewoners van Erve Kottelenberg in de familielijn van Kottelenbergs inmiddels traceren tot begin 17e eeuw. 
 
Erve Kottelenberg... al eeuwen in de familie
Het speuren naar de wortels van de familie Kottelenberg lijkt op detectivewerk. Naarmate je verder graaft, wordt het mysterieuzer. De eerste geregistreerde 'Kottelenberg' te 'Swijp' komen we tegen in 1587 bij een geboorteaangifte: 'Lambert to
Koettelberchs kyndt ADRIAEN genoempt'; Vervolgens in 1597: 'thope gegeven Willem te Koettelberch, und Lysbeth Arntzdochter
van Voerden, (...)' Van deze twee Kottelenbergs is echter moeilijk na te gaan in welke familiebetrekking ze tot de huidige familie Kottelenberg staan, maar het vermoeden is gerechtvaardigd, dat het om verre voorvaderen gaat. Enig verder gepuzzel in doop-en trouwregisters levert een THEUNIS
KETELENBERGH op, vermoedelijk geboren in 1624. Vanaf deze Theunis kunnen we de familielijn tot aan de huidige dag volgen.
 
Waar komt die naam 'Kottelenberg' eigenlijk vandaan?
Kottelenberg.... het 'Kot aan de Berg'?
Kottelenberg is een zg. adresnaam. Adresnamen gaan veelal terug naar namen van kleine geografische eenheden zoals huizen, boerderijen, velden, waterlopen, en in dit geval: bergen. Dit bevestigt ons vermoeden dat elke Kottelenberg (en dat zijn er niet veel) oorspronkelijk van Erve Kottelenberg in Zwiep, het 'oldershuus' afstamt. Het is enigszins na te gaan welke betekenis aan 'kot' moet worden toegekend. Zeker is, dat het woord een Germaanse oorsprong heeft, en in veel varianten in heel Noord Europa voorkomt. Het betekent zoveel als 'klein huisje', 'hutje', of 'kleine boerderij'. Maar het
kan ook een 'van twijgen gevlochten boshutje' betekenen. 

(Met dank aan Marijke Kottelenberg- van Dijk voor haar bijdrage in dit stuk)

De boer en boerin

Melkveehouderij

Sinds januari 2024 zijn we weer begonnen met het melken van koeien. We hebben veestapel kunnen overnemen van een boer die stopte met melken. De koeien waren al snel gewend aan hun nieuwe verblijf en het melken met de melkrobot. Dit was voor de koeien nieuw, maar ze kunnen het al heel goed. Met een melkrobot melk je de koeien wanneer ze dat zelf willen, daarom wordt het ook wel een vrijwillig melksysteem genoemd. De koeien lopen zelf de robot in en worden dan gemolken, terwijl ze wat krachtvoer eten. Dit kunnen ze twee tot vier maal per dag doen. 

Weidegang is voor ons een belangrijk deel van de melkveehouderij. De koeien gaan naar buiten tussen april en november, mits het weer dit toelaat. Ze kunnen wanneer ze gemolken zijn vrij de weide in en uit via een electronisch weidehek. Deze kan zien welke koeien gemolken zijn en welke naar buiten kunnen en welke koeien eerst nog gemolken moeten worden en daarna naar buiten kunnen. We weiden via het nieuw Nederlands weiden. Dit houdt in dat de koeien op zeven percelen roteren de week door. Elke dag dus een vers stukje gras. Na een aantal weken worden er dan zeven nieuwe percelen gemaakt. Zo krijgen de koeien zo veel mogelijk vers gras uit de wei. 

Met het oog op de huidige uitdagingen rondom natuur, stikstof en waterkwaliteit proberen we zoveel mogelijk mee te bewegen om een zo'n duurzaam mogelijke melkveehouderij te runnen, waarbij er ook een verdienmodel is voor ons gezin. Hierbij hebben we de afgelopen jaren ingezet op biodiversiteit in het land, zaaien van mengsels gras, klavers en kruiden. Ook zijn we bezig met een project boeren met bomen. Hierbij gaan we heggen met bomen en struiken planten langs de weide percelen, waar de koeien van mogen vreten. De planten en bomen die in de heg staan dienen als een natuurlijke apotheek voor de koeien en bevorderen de biodiversiteit op het land. Daarnaast hebben we een paar akkerranden met wilde bloemenmengsels die we jaarlijks inzaaien met de stichting biodiversiteitscombinatie het Zwiepse Broek.